Այս պատմվածքը՝, որը վերնագրեցի <<Պայքար>>, ունի իր
առանձնահատուկ ընթերցման ձևը:
. Հարկավոր
է կարդալ հնարավորինս դանդաղ և համապատասխան հոգեվիճակով, որպեսզի կարդացողին հասանելի
դառնա յուրաքանչյուր բառի <<տրամդրությունը>>
ու կարողանա հաղորդվի պատմվածքի մեջ թաքնված անիրականությունը և բացակայող մարդկայինությունը:
Ձեզ հաճելի ընթերցանություն
!!!
Հեղինակ՝ Սյու !!!
<<Պայքար>>
Լռություն: Մելամաղձոտ
անտառի նուրբ ու թախծոտ լռություն: Բայց այդ
անտառի աներևույթ լռության մոգական հնչյունները խախտող թռչունների հուզական մեղեդի,
որն իր արծաթե քողի տակ ամփոփում էր մի ողջ անտառային պատմություն:
Մթնշաղ էր:
Հզոր և խավարաշտին գիշերն իր նենգ իշխանության համար էր պայքարում և չէր ուզում ոչ
մի կերպ այն հանձնել ցերեկին: Պայքա՛ր, այո՛, պայքա՜ր, քանզի խավարի ու լույսի
միաձուլության մեջ ընթանում էր խորիմաստ մի պայքար՝ առաջինը իշխանություն գրավելու
համար… լույս, թե՞ խավար: Բայց այդ առեղծվածային պայքարում վերջապես հաղթեց լուսավառ ցերեկը: Պայքարը դադարեց, իսկ արդյունքում՝ տիրեց երկկողմանի համերաշխություն: Ցերեկը և գիշերը
դարձան ներդաշնակ ընկերներ:
Ահա մի փունջ խաղաղություն հանգրվանեց անտառային
սահուն երկնքում: Ցերեկը՝ իր նուրբ շղարշը տարածեց և լույս սփռեց: Արթնացան ամենքը՝
իրենց անրջային և մեղմօրոր քնից: Հզոր ջրվեժը՝ իր ահռելի ու անլռելի ուժգնությամբ գահավիժում
էր դեպի խոր անդունդը՝ ինչպես երջանկությունից խելագարված մի մարդ: Փոքրիկ առվակն ուրախ քրքիջով՝ իր մոտ բուսնած և իրենից սնվող ծաղիկներին,
խոտերին ու ծառերին պատմում էր զվարճալի անտառային մի արկած: Վերջիններս՝ մեծ հետաքրքրությամբ
լսում էին և ավելացնում իրենց հերթական զավեշտալի պատմությունը:
Արդեն վաղուց արթնացել էին նաև անտառի բոլոր բնակիչները,
որոնք ուրախ և զվարթ տրամադրությամբ զինվելով՝ դուրս էին եկել իրենց բնակավայրերից,
որպեսզի խաղան, կամ էլ զբոսնեն:
Այդ անտառը
սովորական անտառ չէր: Այն ոչ իրական, սակայն
ցանկալի բացառիկ մի երևույթ էր: Այնտեղ չկար չարություն, չկար թշնամություն
և չկա՛ր նախանձ: Անտառում բոլորը բարի էին և սիրում էին միմյանց: Անտառում ապրում էին ամեն
տեսակի կենդանիներ: Այ՛ո, ամեն-ամեն տեսակի կենդանիներ: Այստեղ՝ գայլը, եղնիկը, վագրը,
լուսանն ու նապաստակը, ինչպես նաև բոլոր մնացյալ թույլ և ուժեղ կենդանիները համարվում էին լավագույն
ընկերներ: Բոլորը միմյանց կարեկցում և սատար էին կանգնում: Նյանց համար յուրաքանչյուր
կյանքի հարված, յուրաքանչյուր դժվարություն վաղանցուկ էր, քանզի ամենքը շրջապատված
էր կատարյալ ընկերությամբ…
Կրկին մի գեղեցիկ
ու բարի օր էր հյուրընկալել մեր անտառին: Ամեն
բան կրկին բարի էր ու անթերի: Անտառի բնակիչներից և անտառային
այս կամ այն իրադարձություններից ուզում եմ հիշատակել մի պատմություն:
Անըստգյուտ այս
անտառի գրեթե կենտրոնում, իսկ ավելի ստույգ՝
կենտրոնում բուսնած հսկա բարդենուց դեպի ձախ՝ գտնվում էր եղնիկների ապաստանը: Այդտեղ ապրում
էր չարաճճի մի եղնիկ՝ իր
ծնողների հետ միասին…
Բայց մի օր
անտառի այդ նրբությունն ու գեղեցկությունը հիմնահատակ ավիրվեց, երբ հայտնվեց
մարդկային ոտնահետք: Մի մարդ, ով որսորդ էր և բազմիցս անգամ՝ իր դաժան գործիքով, խլել
էր խեղճ կենդանիների ու թռչունների անմեղ ու պայծառ կյանքեր: Եվ այժմ այդ անխիղճը եկել ու իր տաղտկալի հրացանի ձայներն էր արձակում: Նա եկել ու փորձում էր ոչնչացնել անտառային երանելի անդորրն ու այն վերածել քաոսի: Նա ուզում էր չարության, դաժանության և թշնամության խոր հետք թողել և անվերադարձելին պարգևել…
Այդ մասին տեղեկացել էին անտառի բոլոր բնակիչները: Ամենուրեք ահ ու սարսափ էր տարածվել առաջին անգամ: Ոչ ոք չէր հասկանում, թե ինչի՞ է այդ արարածը նրանց ուզում վերացնել: Ինչի համար է նա՝ այդ մարդը, փորձում վերացնել նրանց ներդաշնակ ու անըստգյուտ անտառը: Հարցեր, որոնց պատասխանները չգիտեյին ոչ արևը, ոչ ջրվեժը, ոչ բույսերը և ոչ էլ անտառային բնակիչները: Ամեն ոք պատսպարվել էր, կարծես ոչ ոք այդտեղ չկար ու չի եղել, միայն խեղճ անտառ, մի ահարկու մարդ-արարած, հողին դաջված մարդկային մույկերի ծանր հարվածներ, սահուն երկնքի անդորրը խախտող կրակոցներ ու մի մեծ արև…
Բոլոր կենդանիներն իրենց զավակներին արգելել էին դուրս գալ թաքստոցից: Բայց այդ եղնիկը, այդ չարաճճին…ա՜խ այդ մինուճար զավակը.... Նա դուրս վազեց՝ վտանգի մասին չմտածելով և վտանգը անգամ չհասկանալով: Բայց նա մեղավոր չէր, քանզի այսքան ժամանակ նա վտանգ չէր տեսել ու չգիտեր, թե ինչ է նշանակում: Նա ոչինչ չէր հասկանում:Նա վազում էր ու զմայլվում անտառային գեղեցկությամբ: Բարկ արևը փորձում էր զգուշացնել, փորձում էր կանխել, բայց….Եղնիկը
փախել էր, իր ծնողներին նա չէր լսել: Վերջիններս՝
փորձում էին փնտրել իրենց միակին, սակայն թաքստոցից չէին համարձակվում դուրս գալ: Ավելի
ճիշտ՝ նրանք կարծում էին, թե փոքրիկ եղնիկը թաքնված է մի անկյունում:
Լսվեց եղնիկի հրճվանք արտահայտող մի բառաչյուն:
Այդ նուրբ եղնիկային ձայնը, ավա՜ղ, չվրիպեց չար որսորդի ականջներից: Գնդակը՝ քամու հետ կռիվ
բռնելով, խորացավ հողի մեջ և շա՜տ ցավեցրեց
փափուկ հողի նուրբ սիրտը: Առաջին գնդակից եղնիկը
կարծես փրկվեց: Նա գրեթե սկսեց հասկանալ իրեն սպառնող սարսափն ու ցավը: Եղնիկը սկսեց
վազե՜լ, վազե՜լ…վազել՝ իր ողջ զորությամբ, վազել ու հասնել իր ծնողներին: Նա հասկացել
էր իր սխալը և իր իսկ մարմնի վրա զգում էր
վտանգի դառը համը: Ավա՜ղ այդ վտանգը մոտ էր, սակայն եղնիկը հեռու էր իր ծնողներից:
Դաժան մարդ-արարածն իր նենգ հրացանը պարզած՝ վազում էր եղնիկի հետևից և գնդակներ արձակում:Եղնիկը
զղջում էր, նա այլևս ուժ չուներ՝ վազելու ու դիմակայելու համար: Նա փոքր էր, հոգնել
էր...մարդկային հրացանից արձակած գնդակների ու խեղճ կենդանու համառ պայքարում՝
թույլ եղնիկը կարծես պարտվում էր: Այդ ճակատագրական ու տաղտկալի հրացանային սև
գնդակներից մեկը…ա՜խ այդ մեկը…այն…չվրիպեց: Սուլեց երկնքում, հասավ եղնիկին և մխրճվեց
նրա նուրբ ու քնքուշ մարմնի մեջ: Եղնիկը կարծես
իր վերջին ճիչն արձակեց ու տապալվեց գետնին՝ առվակից հեռու՝ բլուրի տակ, բայց և այնպես
արդար ու ոսկեփայլ արեգակի ճառագայթները հասցրել էին մի քանի անդարձելի վայրկյանով
կուրացնել որսորդի աչքերը, և որսորդը չկարողացավ տեսնել գնդակի թռիչքի ուղղությունը:
Այդ ստոր մարդը մի պահ շուրջը նայեց և ոչինչ չգտնելով ու զայրացած փնթփնթալով՝
ազատեց իր տհաճ ներկայությունը՝ բարի անտառից:Ամեն
ինչ մռայլ և ողբերգական էր դարձել: Նա, ով տեսել էր այդ ամենը, ցավո՜ք , չէր կարող
օգնել խեղճին, քանզի նրանց տրված չէր տեղից շարժվելու հնարավորությունը: Բայց դա հիմա
այդքան էլ կարևոր չէր…եղնիկը, այդ ոչինչ չհասկացող փոքրիկը, նրա վերքը, տապալումը,
սպառնող մահը….
Ոչ ոք
չկար, որ օգներ նրան: Նա տառապում էր, լալիս էր, զղջում էր, բայց արդեն շա՜տ ուշ էր:
Եղնիկը ցավից բացի չէր զգում ոչինչ: Նա մեռնում էր: Ա՜խ այդ բարի եղնիկը….Նրա աչքերն
այնքան խորիմաստ ու տխուր էին, այնքան սև և անմահական փայլով օժտված, ինչպես գիշերային
հրաշակերտ գեղեցկությունը: Արյո՜ւն, անմեղ ու բոսոր արյուն, որ լճանում էր եղնիկի շուրջը
ու ներկում չոր խոտը,և մահացու վերքի մեջ մխրճված չարաբաստիկ սև մի գնդակ:
Եղնիկը դեռ շնչում էր….
Մթնեց:
Կրկին ցերեկը իր իշխանությունը հանձնեց գիշերվան: Գիշերային ու առեղծվածային կախարդուհին իր սև զգեստը
տարածեց ամենուր և ծածկեց ամեն ինչ, միայն երկու առկայծող ու տառապող աչքեր:
Քիչ անց սև երկնակամարը ճեղքեցին և իրենց երանելի դիրքերը զբաղեցրին սեթևեթող աստղերը, իսկ հետո՝ իր հմայքը տարածեց հպարտ լուսինը, բայց այդ սև երկնքի անզուգական փայլով պճնված պչրվող լուսատուները անզոր էին մեղմացնել մեռնող եղնիկի անթափանց ցավը: Ողբում էին ամենքը, բայց ոչինչ չէին կարող անել, իսկ անտառային բնակիչները դեռ թաքնված էին: Նրանք ոչինչ չգիտեյին: Ցուրտ էր, իսկ մեռնող եղնիկն ուներ երկու անցանկալի քույր-հյուրեր՝ սովն ու ծարավը,որոնք ավելի էին ծանրացնում խեղճի վիճակը: Նրա ականջին էր հասնում մոտակա շրջանում գտնվող առվակի սառը շունչն ու գիերային մեղմ քրքիջը, բայց եղնիկը ոչ մի ուժ և հնարավորություն չուներ՝ շարժվելու, հասնելու և ծարավը հագեցնելու համար:
Բայց
կյանքն այդքան դաժան չէր գտնվել այդ
միակ եղնիկի հանդեպ: Հանկարծ երկնակամարը ճեղքվեց և
երևաց զիգզակաձև մի լույս, ապա՝ որոտ լսվեց, փչեց քամու արծաթե մի շունչ, իսկ հետո՝
սառը և կրկին արծաթե արձրևային կաթիլներ: Եղնիկը գոյատևելու և մեծ հույսի հաճելի բույրը
զգաց: Նա իր անկարող բերանը հազիվ բացեց ու
մի քանի թաց կաթիլ կուլ տվեց՝ մի քիչ մեղմացնելոց ծարավը: Այդ հրաշք անձրևը,որը կարծես
Աստծո կողմից ուղարկված լիներ, հույս պարգևեց և կյանքի ու մահու դեմ պայքարելու բարի
մի բերկրանք նա զգաց՝ իր մարմնի վրա: Անձրևի արծաթե կաթիլների սառը հարվածներ
, որոնք կուտակվում և մաքրում էին արյունը
: Այժմ եղնիկի ցավը փոքր
-ինչ մեղմել էր
: Նրա քթի տակ թաց և թարմ խոտի բույրն էր
: Կանաչ խոտի՝ այրունից մաքրված
: Այսպես՝ բարի եղնիկը մի կերպ իր քաղցն էլ հաղթահարեց
: Ահա գիշերը վերջապես հոգնեց իր պաշտոնից և այն կրկին հանձնեց ցերեկին
: Նորից լույս
, նորից բարություն
, բայց և նորից դատարկություն
: Ոչ մի կենդանի շունչ դեռ չէր համարձակվում դուրս գալ իր թաքստոցից
: Եղնիկի վերքից շառաչող արյունը վաղուց արդեն դադարել էր
, իսկ գիշերը՝ հզոր անձրևը այնքան նուրբ
, բայց և նաև այնքան ուժգին էր հարվածել խեղճ եղնիկի վիրավոր մարմնին
, որ նրա վերքի մեջ գտնվող հրացանի գնդակը դուրս էր շպրտվել այդ նրբության մարմնից
:Հրա՜շք
, բարությո՜ւն
, խաղաղությո՜ւն
…
Եղնիկը ոտքի ելավ, մի քանի ժամ հազիվ քարշ գալով՝ նա հասավ իրենց ապաստան, տեսավ ծնողներին, ամուր փարվե նրանց և կարծես մոռացավ իր խոր ցավի մասին:
Եղնիկի ծնողները շա՜տ էին բարկացել ու վախեցել, սակայն նրանք՝ իրենց քնքշությամբ բժկեցին մինուճարին: Եղնիկն ապրեց ու կապրի դեռ երկա՜ր տարիների բովում: Նա շա՜տ ու շատ դասեր քաղեց:
ՎԵՐՋ
Հարցեր(կարևոր)
1)
Արդյո՞ք դուք կարողացաք բացահայտել գաղտնիքը:
Ին՞չ կապ կար կենդանու ու մարդու միջև: Ինչ՞ի միայն մեկ մարդ, թաքստոց, մեկ եղնիկ ու
մնացյալ կենդանիները՝ որպես երկրորդական:
2)
Դուրս գրել այն նախադասությունը,որը
ձեզ ստիպեց
ՄՏԱԾԵԼ!!
